ارزیابی کارایی نقشه‌های ژئومورفولوژی در مکان‌یابی مناطق مناسب پخش سیلاب در حوزه آبخیز ایور

Authors: not saved
Abstract:

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، توپوگرافی و آب و هوایی، جزء مناطق خشک جهان است. آب عامل محدود کننده فعالیت انسان در این مناطق به شمار می‌آید. بخش عمده عرصه فعالیت بشر از توسعه منابع طبیعی تجدید شونده، کشاورزی، صنعت و شهرسازی بر روی نهشته‌های کواترنر متمرکزند. پخش سیلاب علاوه بر جلوگیری از خسارت سیل و فرسایش، موجب رونق اقتصادی این مناطق نیز می‌شود. تعیین محل مناسب پخش سیلاب به شناخت کامل از خصوصیات محل پخش مانند نفوذپذیری، شیب، ضخامت آبرفت، ضریب آبگذاری نیازمند است. در این پژوهش، رابطه بین واحدهای ژئومرفولوژی حوزه آبخیز ایور و مناطق مناسب پخش سیلاب بررسی شد. بدین منظور، نقشه ژئومرفولوژی منطقه با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی، پردازش تصاویر ماهوارهای و نقشه‌های توپوگرافی تهیه شد. به منظور ارزیابی نقشه ژئومورفولوژی این نقشه با نقشه اراضی مستعد پخش سیلاب که بر اساس چهار معیار اصلی، هشت زیرمعیار و 24 شاخص انتخاب و با استفاده از سامانه پشتیبانی تصمیم‌گیری در منطقه ایور به دست آمده بود، مطابقت و مورد مقایسه قرار گرفت و استعداد واحدهای کاری ژئومورفولوژی برای پخش سیلاب تعیین شدند.  نتایج نشان داد که تمامی اراضی موجود در واحدهای تپه ماهور در کلاس نامناسب و خیلی نامناسب قرار گرفته اند. اراضی مستعد در واحدهای ژئومورفولوژی مخروط افکنه با 7/20 درصد و اراضی متوسط در واحدهای پادگانه‌های آبرفتی قدیم و جدید با 5/34 درصد قرار دارند. در نتیجه، واحد پادگانه‌های آبرفتی قدیم، جدید و مخروط افکنه بیشترین درصد همپوشانی را برای مناطق مستعد پخش سیلاب به خود اختصاص داده‌اند. بیشتر مناطق مستعد پخش سیلاب در واحدهای کواترنری Qt1,Qt2,Qf1وQa1 قرار گرفته اند که از علل آن می‌توان به قرار گیری این واحدها در حواشی آبراهه‌های اصلی حوضه، تشکیل شدن این واحدها از رس، سیلت، ماسه و گراول و قرار گرفتن این واحدها در ارتفاعات پایین‌تر حوضه و در شیب‌های کم اشاره نمود. با توجه به سهولت نقشه های ژئومورفولوژی در مناطقی که فاقد اطاعات زیرسطحی‌اند، نقشه‌های ژئومورفولوژی می‌تواند به عنوان معیاری مناسب برای تعیین مناطق پخش سیلاب در نواحی فاقد اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی کارایی نقشه های ژئومورفولوژی در مکان یابی مناطق مناسب پخش سیلاب در حوزه آبخیز ایور

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، توپوگرافی و آب و هوایی، جزء مناطق خشک جهان است. آب عامل محدود کننده فعالیت انسان در این مناطق به شمار می آید. بخش عمده عرصه فعالیت بشر از توسعه منابع طبیعی تجدید شونده، کشاورزی، صنعت و شهرسازی بر روی نهشته های کواترنر متمرکزند. پخش سیلاب علاوه بر جلوگیری از خسارت سیل و فرسایش، موجب رونق اقتصادی این مناطق نیز می شود. تعیین محل مناسب پخش سیلاب به شناخت کام...

full text

کاربرد سامانه پشتیبانی تصمیم‌گیری در مکان‌یابی پخش سیلاب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایور استان خراسان شمالی)

Determine appropriate locations with accuracy and speed required is for Floodwater spreading very important. The main objective of this research, preparation, use and evaluation decision support systems is based on GIS and RS techniques to identify and prioritization appropriate areas Floodwater spreading in the study area. In this study area suitable for flood water spreading were selected bas...

full text

تعیین مناطق مناسب سد زیرزمینی در حوزه آبخیز قره‌سو

یکی از راه­‌های برطرف کردن کمبود­های فصلی آب، استفاده از آب­‌های زیرزمینی است. از شیوه­‌های ذخیره­‌سازی و استفاده از آب­‌های زیرزمینی، می­‌توان به سد زیرزمینی اشاره داشت که از جمله تکنیک­‌هایی است که به کمک آن می‌توان مدیریت منابع آبی موجود را بهبود بخشیده و بهره­‌وری از این منابع را افزایش داد. سد زیرزمینی یک روش ساده و کاربردی برای جمع­‌آوری و ذخیره­‌سازی آب در مناطق خشک و نیمه­‌خشک می­‌باشد....

full text

ارزیابی مکانی مناطق مناسب جمع آوری رواناب پتانسیل در سیستم حوزه آبخیز )مطالعه موردی حوزه آبخیز گلبهار خراسان رضوی(

جمع‌آوری رواناب برای به حداقل رساندن تلفات و تقویت ذخایر آبی در سیستم‌ حوزه‌های آبخیز مورد استفاده قرار می-گیرد. کشور‌هایی که همانند برخی از مناطق ایران مواجه با کمبود آب می‌باشند، دارای توزیع نامناسب بارندگی نیز هستند. راهکار‌‌های نوین، روی روش‌های بهینه ذخیره آب و شناسایی فرصت‌های بیشتر در به کارگیری روش‌های جمع‌آوری رواناب به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره آب قابل دسترس، متمرکز می‌باشند. مهم ترین...

full text

تعیین و اولویت‌بندی پهنه‌های مناسب پخش سیلاب برای تغذیه‌ی قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک (مطالعه‌ی موردی: حوزه آبخیز میانکوه یزد)

در مناطق خشک و نیمه­خشک، اگر خشکسالی رخ دهد، اهمیت پخش سیلاب[1]‌ها و استفاده بهینه از آنها دو‌چندان می‌گردد. هدف، تعیین پهنه‌های مناسب پخش سیلاب برای تقویت آب قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک با فنون ارزیابی چند‌معیاره‌مکانی[2]‌ GIS برای مقابله با بحران خشکی و خشکسالی است. از این‌رو، حوزه‌ی آبخیز میانکوه در جنوب یزد با مساحت 618 کیلومتر‌مربع، انتخاب شد. در این مطالعه عوامل مکانی اقتصادی ه...

full text

تعیین عرصه های مناسب پخش سیلاب با استفاده از gis در حوزه آبخیز قلعه بید خاش

جهت مکان یابی مناطق مستعد پخش سیلاب در این پژوهش لایه های رقومی پارامترهای هیدروژئولوژیکی و هیدرولوژیکی تهیه شد و پس از بررسی میزان تغییرات آنها در محدوده مورد مطالعه، پارامترهای موثر در مکان یابی مناطق مستعد پخش سیلاب انتخاب و متناسب با دستورالعمل های موجود و ویژگی های منطقه کلاس بندی گردید. در ادامه لایه های انتخاب شده بر اساس منطق های بولین، فازی، شاخص هم پوشانی لایه ها و سیستم پشتیبانی هوشم...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 3

pages  85- 95

publication date 2014-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023